Szungit – kamień harmonii i ochrony

Niepozorny na pierwszy rzut oka, a jednak obdarzony wyjątkową mocą – szungit od lat inspiruje twórców biżuterii oraz entuzjastów naturalnych metod dbania o równowagę ciała i ducha. Co sprawia, że ten czarny minerał zyskał miano „kamienia harmonii”? Odkrywamy jego potencjalne właściwości oraz duchowe i ochronne znaczenie.

Wielu z nas szungit kojarzy się zupełnie z czymś innym — z byciem specyficznym rodzajem wody, która powstaje przy użyciu tego kamienia i wykorzystywana jest do przygotowania tak zwanej wody szungitowej. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że szungit to również kamień, który często wykorzystywany jest w biżuterii. To właśnie z tego charakterystycznego, połyskującego czarnego minerału wykonuje się elementy ozdobne noszone na ciele, takie jak naszyjniki czy kolczyki.

Czym jest szungit?

To kamień wyjątkowy. Z punktu widzenia geologii to mineraloid (czyli substancja przypominająca minerał, lecz nieposiadająca uporządkowanej struktury krystalicznej), będący mieszanką minerałów i związków chemicznych, lub skała o bardzo wysokiej zawartości węgla. Klasyczny, czysty szungit zazwyczaj zawiera około 90% węgla, choć w praktyce zawartość ta może wynosić od 40 do 90%.

Ten kamień cechuje się również wysoką wytrzymałością mechaniczną oraz stosunkowo niską ścieralnością.

Jaki ma kolor?

Szungit w większości przypadków kojarzymy jako wyrazistą, czarną skałę, chociaż może on również występować w innych kolorach. Zdarzają się szungity o głębokiej, niemal bursztynowej barwie lub z odcieniem brązu. Zazwyczaj jednak jest to kamień nieprzezroczysty, o metalicznym i błyszczącym połysku. Jego intensywność zależy od składu chemicznego i ilości poszczególnych pierwiastków znajdujących się w strukturze.

Skąd pochodzi nazwa?

Szungit to kamień, który po raz pierwszy ujrzał światło dzienne oficjalnie pod koniec XIX wieku. To właśnie wówczas miał miejsce pierwszy opis i formalne nazwanie tego minerału. Nazwa „szungit” po raz pierwszy została użyta w 1879 roku. Pochodzi ona od nazwy miejscowości Szunga, położonej w regionie Karelii w Rosji — to właśnie tam kamień został odkryty i opisany.

Gdzie jest wydobywany?

Rosja to kraj, w którym znajduje się największe złoże tego mineraloidu. Najwięcej szungitu pozyskuje się w regionie jeziora Onega w Karelii, w miejscowości Zazhoginskoye, niedaleko wsi Szunga, od której pochodzi jego nazwa. Karelia jest zdecydowanie najbardziej znanym regionem związanym z tym kamieniem, ale szungit znaleziono również w innych miejscach Rosji — na Kamczatce czy w Czelabińsku.

Mniejsze, mniej zasobne złoża występują również w innych krajach, m.in. w Austrii, Indiach, Demokratycznej Republice Konga czy Kazachstanie. Odnotowano także dwa znacznie mniejsze miejsca występowania w Rosji: jedno na Kamczatce, w skałach wulkanicznych, oraz drugie w Czelabińsku, gdzie szungit powstał w wyniku wypalania hałd kopalnianych w wysokiej temperaturze.

Rodzaje szungitu – klasyfikacja według zawartości węgla

Szungit występuje w naturze w kilku odmianach, które różnią się między sobą przede wszystkim zawartością węgla. Na tej podstawie wyróżnia się pięć głównych kategorii, z których trzy są najczęściej spotykane w kontekście jubilerskim i użytkowym:

Szungit-1 (elitarna forma, noble/elite shungite)
Zawartość węgla: 90%–98%
Uważany za najczystszą i najrzadszą postać szungitu. Cechuje się metalicznym połyskiem i naturalną strukturą przypominającą grafit. Ze względu na swoją wyjątkową czystość i właściwości, szungit elitarny jest bardzo ceniony – zarówno przez kolekcjonerów, jak i osoby praktykujące medytację czy pracę z energią.

Szungit-2 (czarny surowy szungit)
Zawartość węgla: 35%–80%
Znany także jako szungit czarny, surowy lub nieobrobiony. Często ma nieregularną, szorstką powierzchnię i widoczne żyłki kwarcu lub inkluzje takich minerałów jak krzemiany glinu czy piryt. To najbardziej rozpowszechniona forma szungitu, stosowana w produktach codziennego użytku – np. w filtrach do wody czy dekoracyjnych bryłkach.

Szungit-3
Zawartość węgla: 20%–35%
Zawiera większy udział minerałów towarzyszących, takich jak krzemionka (SiO₂) czy tlenek glinu (Al₂O₃). Ze względu na swoje właściwości przewodzące wykorzystywany jest m.in. jako składnik kompozytów w przemyśle budowlanym i technologicznym.

Historia szungitu

Chociaż szungit oficjalnie pojawił się w księgach naukowych dopiero pod koniec XIX wieku, był znany już wcześniej – w XVIII wieku, choć pod inną nazwą. Używany był między innymi przez cara Piotra Wielkiego. To właśnie ten władca, zachwycony rzekomymi właściwościami oczyszczającymi wodę, założył w Karelii pierwsze w Rosji uzdrowisko, które wykorzystywało szungit. Wierzył, że ten niezwykły minerał ma moc oczyszczania wody – zarządził między innymi, aby woda filtrowana za pomocą szungitu była dostarczana do armii rosyjskiej i spożywana przez żołnierzy.

Później kamień ten wykorzystywano również jako pigment do farb, a także podejmowano próby zastosowania go jako paliwa. Niestety – mimo wysokiej zawartości węgla – kamienie nie paliły się w piecach.

Z czasem odkryto także inne właściwości szungitu – zaczęto dostrzegać jego potencjał jako minerału ozdobnego. Coraz częściej wykorzystywany był w biżuterii jako kamień dekoracyjny, któremu przypisywano również różnorodną symbolikę oraz właściwości uzdrawiające, a nawet metafizyczne.

Właściwości szungitu – uzdrawiająca siła natury czy mit?

Z biegiem lat wokół szungitu narosło wiele przekonań o jego rzekomym działaniu uzdrawiającym i energetycznym. Choć wiele z nich nie ma potwierdzenia naukowego, kamień ten wciąż fascynuje i przyciąga osoby poszukujące harmonii oraz ochrony.

Wsparcie ciała, umysłu i ducha

Szungit bywa nazywany „uzdrawiającym superbohaterem” – ma wspierać regenerację, witalność oraz emocjonalną równowagę. Przypisuje mu się zdolność oczyszczania pola energetycznego i przywracania wysokich wibracji.

Przeciwutleniacz i ochrona komórek

Niektóre źródła mówią o jego silnym działaniu przeciwutleniającym i przeciwzapalnym. Ma wspomagać organizm w walce z wolnymi rodnikami i chronić skórę przed promieniowaniem UVB, choć brakuje jednoznacznych dowodów naukowych.

Tarcza przeciwko promieniowaniu

W kręgach ezoterycznych szungit uznawany jest za ochronę przed promieniowaniem elektromagnetycznym. Ma harmonizować pole energetyczne i zmniejszać stres oksydacyjny, jednak skuteczność tych właściwości pozostaje niepotwierdzona.

Uziemienie i równowaga

Energia szungitu ma działać uziemiająco – pomagać w zachowaniu spokoju, skupienia i balansu emocjonalnego. Przypisuje się mu działanie oczyszczające na czakry, szczególnie czakrę korzenia, oraz wspierające duchową odnowę.

Oczyszczenie energetyczne

Kamień ten ma również „detoksykować duszę”, usuwając negatywne energie i przywracając wewnętrzną równowagę. Noszony na ciele ma wzmacniać poczucie stabilności i spójności z samym sobą.

Inne korzyści

Niektórzy wierzą, że szungit poprawia nastrój, koncentrację i absorbuje toksyny z otoczenia. Choć wiele z tych twierdzeń pozostaje w sferze intuicji, nie sposób odmówić mu symbolicznej siły i wyjątkowego uroku.

Szungit a znaki zodiaku – uniwersalny sojusznik energetyczny

Choć szungit nie jest tradycyjnie przypisany do żadnego konkretnego znaku zodiaku, uznawany jest za kamień o uniwersalnym działaniu, który może wspierać każdą osobę – niezależnie od jej astrologicznego pochodzenia. Jego właściwości ochronne, uziemiające i oczyszczające sprawiają, że doskonale harmonizuje energie wszystkich dwunastu znaków.

Szczególną sympatią cieszy się wśród znaków ziemi – Byka, Panny i Koziorożca – które doceniają jego stabilizujące działanie oraz zdolność do wspierania koncentracji i wewnętrznego porządku. Często wspomina się także o jego powiązaniach ze Skorpionem, ze względu na głębię emocjonalną i transformacyjną energię tego znaku, którą szungit ma pomagać oczyszczać i prowadzić ku duchowej równowadze.

Niezależnie jednak od tego, czy jesteś uziemionym Bykiem, praktyczną Panną, zdyscyplinowanym Koziorożcem, czy marzycielskimi Rybami – szungit może być dla Ciebie cennym sprzymierzeńcem w pracy nad sobą, medytacji czy ochronie energetycznej.

Jak czyścić szungit?

Pomimo że szungit uznawany jest za kamień o dosyć dużej wytrzymałości mechanicznej i odporności na ścieranie, nadal jest minerałem, z którym należy obchodzić się delikatnie. Ten, który znajdziemy w pierścionkach, kolczykach czy wisiorkach, powinien być poddawany subtelnej pielęgnacji.

Podobnie jak w przypadku innych kamieni osadzonych w biżuterii, szungit należy czyścić ostrożnie, przy użyciu łagodnych detergentów. Doskonale sprawdzi się czysta woda lub woda rozcieńczona z delikatnym mydłem. Kamień przecieramy wilgotną ściereczką, a po zakończeniu czynności pielęgnacyjnych – delikatnie go osuszamy.

W ten sposób zadbamy o to, by powierzchnia kamienia nadal zachwycała nas swoim blaskiem i nie uległa zniszczeniu.

Szungit – przeciwwskazania?


W przypadku szungitu wykorzystywanego w biżuterii – pierścionkach, wisiorkach czy kolczykach – nie odnotowuje się praktycznie żadnych przeciwwskazań. Kamień ten pełni głównie funkcję ozdobną i estetyczną, a wielu przypisuje mu również działanie wspierające na poziomie energetycznym i duchowym. Wierzy się, że może poprawiać samopoczucie, wspierać umysł i ogólną kondycję fizyczną.

Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy szungit wykorzystywany jest do innych celów – na przykład jako składnik filtrów do wody lub w ramach tzw. medycyny alternatywnej.
Niektóre źródła wskazują, że szungit może zawierać śladowe ilości metali ciężkich, takich jak ołów czy kadm. Teoretycznie może to stanowić zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza jeśli kamień jest stosowany wewnętrznie lub w formie eliksiru, bez odpowiedniego przygotowania. Z drugiej strony, istnieją również opinie, według których szungit jest całkowicie bezpieczny w kontakcie z wodą i skutecznie oczyszcza ją z toksyn.

Warto więc podchodzić do takich zastosowań z ostrożnością, szczególnie jeśli zamierzamy używać szungitu do celów zdrowotnych. Choć przypisuje mu się różne właściwości uzdrawiające, nie ma obecnie wystarczających dowodów naukowych potwierdzających jego skuteczność jako środka leczniczego.

Szungit w biżuterii KRAUZA DESIGN


W KRAUZA DESIGN tworzymy również autorską, unikalną biżuterię z szungitem – kamieniem niezwykłym, o wyrazistym, efektownym wyglądzie. To minerał o głębokiej, czarnej barwie i delikatnym, satynowym połysku, który doskonale prezentuje się zarówno na nadgarstkach, jak i w formie minimalistycznych naszyjników czy pierścionków.

W jubilerstwie szungit ceniony jest za swoją uniwersalność – wykorzystywany zarówno w surowej, matowej postaci, jak i w odmianie elitarnej, o szlachetnym połysku i intensywnej głębi koloru. Nasze projekty łączą naturalne piękno tego kamienia z nowoczesną formą – tworzymy biżuterię, która zachwyca elegancją i przyciąga uwagę, nie tracąc przy tym swojej wyjątkowości.